'Ik voel me geborgen in een eeuwenoud verhaal'

Opa heeft z’n zondagse pak aan. Z’n broek mooi in de plooi en z’n schoenen glanzen. Oma heeft haar zondagse hoedje op. Haar handschoenen liggen over het kaftje van haar bijbel. Met een bevende maar loepzuivere sopraanstem zingt ze ‘Heer, ai maak mij uwe wegen, door uw woord en Geest bekend’. Ze wijst met haar rimpelige hand aan waar we zijn gebleven in mijn psalmboekje. Met een streng trekje rond haar mond kijkt ze mij aan. Het orgel schalt over ons heen. Zon valt door de ramen. Ik voel me geborgen in een eeuwenoud verhaal. In dat trouwe, vrome leven van mijn opa en oma.

Mijn andere opa, uit Renkum, kon heerlijk verhalen vertellen over vroeger. Over ’t kakhuisje, achter bij de mestvaalt. Over hoe ze wc-papier knipten van oude kranten. Over hoe hij zich in de oorlog verborgen moest houden op een afgelegen boerderij. Over vechten in Indonesië en die zware rotmitrailleur die hij door de hete sawa’s moest sjouwen. Over heerlijke nasi goreng en kippenpootjes. En ik weet nog goed dat we hanen slachtten achter ons huis.

Ze gaven mij een kader

Naast onze eigen bonte familie hadden we ook een scala aan nep-ooms en -tantes en kerk-oma’s en -opa’s in de plaatsen waar we langs trokken als domineesgezin. We luisterden veel naar Elly en Rikkert. En later werden zij, toen mijn eigen grootouders al waren overleden, toegevoegd aan het rijtje opa’s en oma’s die mij woorden en ruimte gaven om het zelf ook te proberen: wendingen en woorden toevoegen aan dat grote verhaal.

En natuurlijk waren al die opa’s en oma’s niet perfect. Dat had ik op een gegeven moment heus wel door. Maar ze gaven mij een kader. Een bodem. Een verhaal om bij te horen. En dat vond ik heus weleens beknellend en stom, maar uiteindelijk ben ik er maar wat blij mee. Want als je opgroeit zonder verhaal is het veel lastiger om op verhaal te komen.