Esther Porcelijn presenteert 'Vraag het een rabbijn'

We kunnen worstelen met levensvragen, maar zijn daar eigenlijk wel levensantwoorden op te geven? Iedere zondag doet een panel van rabbijnen - afwisselend orthodox en liberaal - serieuze pogingen daartoe in het EO-programma Vraag het een rabbijn. Een portret van Esther Porcelijn, die bij het presenteren van het programma veel baat heeft bij haar studie filosofie. 

"Het is mijn levenshouding om altijd overal vragen over te blijven stellen," vertelt Esther Porcelijn. Ze antwoordt dan ook bevestigend op de vraag of ze zichzelf filosoof noemt. "Eigenlijk ben ik nooit tevreden met het antwoord dat ik krijg. Ik kan daardoor een vermoeiende gesprekspartner zijn. Maar ik stel aan mezelf dezelfde hoge eisen als aan anderen. Als je goed nadenkt, kun je maar weinig zeker weten. Dat wordt me bij het ‘ouder worden’ steeds duidelijker.”

Krijg je in 'Vraag het een rabbijn' goede antwoorden?
“Wat ik leuk vind, is dat de rabbijnen in mijn programma niet overal een pasklaar antwoord op hebben. Het is mooi om te merken dat er bij hen veel ruimte is voor gesprek. Dat is ook wel typerend voor het Jodendom, want dat is echt een discussiecultuur. Zelfs een orthodoxe rabbijn met wie ik in Vraag het een rabbijn spreek, is lang niet zo stellig als een dominee uit Staphorst. Zelf ben ik wel Joods, maar niet religieus.”

(Tekst loopt door onder de foto.) 

Wat weerhoudt je om te geloven?
“Ik ken het gevoel dat sommige dingen die we meemaken, geen toeval kunnen zijn. In mijn ogen is religie daarmee begonnen. Ik kan jaloers zijn op mensen die hun geloof voor waar aannemen; zij hebben iets wat ik nooit zal voelen. Ik ben er te rationeel voor. Nu ken ik veel rationele mensen die toch geloven, maar ik kan het niet.”

Wat is de leukste smoes die je hebt gebruikt?
“Mijn leukste ‘smoes’ ooit was gewoon de waarheid. Toen ik aan mijn leraar Nederlands vertelde dat mijn hond mijn huiswerk had opgegeten, moest ik hard lachen. Als smoes was het zo ongeloofwaardig dat het wel waar moest zijn, vond ik. Dat hij er geen snars van geloofde en chagrijnig reageerde, maakte het nog grappiger.”

Als je goed nadenkt, kun je maar weinig dingen zeker weten

Met welke eigenschap heeft God je royaal bedeeld?
“Afgezien van de vraag over de herkomst, vind ik zelf dat ik grappig en scherpzinnig ben. Ik lach hard om mijn eigen grapjes zodra ze in mijn hoofd opkomen.”

Waar staat de mooiste kerk?
“Ik kom graag in kerken, vooral de katholieke, vanwege de symboliek en de pracht die ik kan bewonderen. Daar geniet ik van de gebrandschilderde ramen waarin ik de Bijbelverhalen herken. Dan denk ik: jammer dat we al die mensen in de Joodse traditie niet mogen afbeelden. Als ik in Rome ben, bezoek ik vaak de Sint-Pieter, maar ook de Santa Maria in Trastevere, misschien wel de allermooiste kerk, die in het oudste deel van de stad staat.”

(Tekst loopt door onder de foto.) 

Wat is je favoriete Bijbelverhaal?
“Het boek Job vind ik mooi, maar ook onbegrijpelijk. Hoe kunnen God en de duivel daarin een pact sluiten, en dat in een monotheïstische religie? Maar ook het feit dat Job blijft geloven ondanks alles wat hem overkomt, vind ik onbegrijpelijk. Dat is voor mij het punt waarop ik gelovige mensen niet meer snap. Zij hebben een gevoel waarop ik jaloers ben, omdat ik het nooit zal kennen, tenzij ik een goddelijke openbaring krijg.”

Beeld: Tom Pijnenburg en EO

Kijk 'Vraag het een rabbijn' hier terug