"Ik loop al een hele tijd rond met gevoelens van eenzaamheid'

In het nieuwe EO-programma 'Alleenzaam' gaan vijf jongeren drie afleveringen lang met presentator Rachel Rosier op zoek naar het antwoord op die laatste vraag. Dit doen ze met behulp van therapiegesprekken en virtual-reality-oefeningen. Voor Rachel is het na de succesvolle Zapp-kinderprogramma’s Checkpoint en Topdoks de eerste keer dat ze een NPO 3-titel presenteert.

Niet gekend

“Het woord ‘eenzaamheid’ lijkt heel simpel, maar eigenlijk is het ontzettend complex,” legt Rachel uit. “Je hebt fysieke en emotionele eenzaamheid, maar waar dat gevoel van eenzaamheid vandaan komt, kan ook weer verschillend zijn. Wat ik interessant vond om te ontdekken, was dat er één ding is dat al deze jongeren delen: ze voelen zich niet gekend. De experts die ik sprak, zeiden over de oplossing: ‘Niemand hoeft jou het recht te geven om te bestaan. Je mag er zijn.’”

Een zoektocht

In Alleenzaam volgen we Benthe, Jens, Wouter, Isa en Annelieke. Zo op het eerste gezicht lijken ze een spannend, ontspannen en vrij leven te hebben: ze studeren, bezoeken festivals en gaan op vakantie. Toch hebben ze stuk voor stuk te maken met eenzaamheid.
De oorzaak van die eenzaamheid vinden, is een zoektocht. Voor de een is het lastig om zich kwetsbaar op te stellen. De ander heeft moeite met het praten over zijn of haar ware gevoelens. In gesprek met therapeuten en door middel van virtual-reality-oefeningen zetten de jongeren stappen om hun eenzaamheid te overwinnen.

‘Niet leuk genoeg’

"Ik loop al een hele tijd rond met gevoelens van eenzaamheid,” vertelt deelnemer Benthe (23). “Ik heb leuke vrienden en een lieve familie, maar toch voel ik me alleen. Vanaf mijn 13e ben ik vaak depressief geweest en ik denk dat ik daardoor beschadigd ben.”

Zie je wel, ik ben niet leuk genoeg

Therapie

Tijdens het programma krijgen de deelnemers therapie. Daarnaast gaat presentator Rachel met hen in gesprek. “Bij eenzaamheid denk ik vooral aan bejaarden die niet bezocht worden en die echt heel vaak alleen zijn,” zegt ze tegen Benthe. “Maar jij hebt familie, je hebt vrienden. Hoe kan het dat ook jij je eenzaam voelt?” Benthe antwoordt: “Ik slaap slecht en dan ga ik piekeren. Dan voel ik me enorm eenzaam. Als mijn vrienden bijvoorbeeld een afspraak afzeggen omdat ze ziek zijn of druk met school, denk ik meteen: zie je wel, ik ben niet leuk genoeg. Ze wíllen niet met mij afspreken. Ik ben altijd bang dat mijn vrienden me in de steek laten. In mijn hoofd maak ik het veel groter dan het is. Ik klamp me hierdoor heel erg vast aan mensen. Mijn relatie is net stukgelopen, eigenlijk omdat ik zó bang was om hem kwijt te raken, dat ik hem enorm claimde.”

Iemand helpen

Astrid is psycholoog. Zij voert diverse gesprekken met de jongeren die deelnemen aan Alleenzaam. “Ik denk dat weinig mensen zich bewust zijn van wat eenzaamheid betekent,” vertelt ze. “Ze weten wel dat jongeren soms rondlopen met ‘onbestemde rotgevoelens’, maar snappen niet dat die samenhangen met eenzaamheid. Pas als je dit weet, kun je iemand helpen. Bijvoorbeeld door bepaalde overtuigingen en denkbeelden aan te passen, en het gedrag te veranderen. Daarvoor moeten we eerst op zoek naar waar dat eenzame gevoel vandaan komt.”

Verlatingsangst

Zo blijkt – na therapeutische gesprekken met Astrid – dat Benthe verlatingsangst heeft. Dit zorgt voor eenzaamheidsgevoelens, omdat Benthe alleen maar bezig is met de vraag: hoe zorg ik dat de ander mij niet verlaat? “Toen ik een jaar of 9 was, ging mijn vader drie jaar lang naar het buitenland,” vertelt ze. “Ik was een echt vaderskindje en had een goede band met mijn vader. Opeens was hij weg. Dit had een enorme impact op mijn zelfvertrouwen.”

Relevant thema

“Eenzaamheid is een relevant thema voor de EO,” vertelt hoofdredacteur Herman Wegter. “Tijdens het maken van deze serie ontdekten we dat eenzaamheid onder jongeren vaak verborgen is. Het is een onzichtbare eenzaamheid onder een prachtige façade van sociale media. Gevoelens van eenzaamheid bij jongeren worden vaak veroorzaakt door gedachtes als ‘ik ben niet leuk genoeg’ of ‘ik mag er niet zijn’. Dit maakt dat de jongeren zichzelf niet de moeite waard vinden om echte contacten met mensen aan te gaan. Hierdoor raken ze in een isolement. Als EO willen we naast deze eenzame jonge- ren gaan zitten en hun vragen: ‘Hoe gaat het nu écht met je?’ Vervolgens kunnen we hen verder helpen. Onze boodschap is dat een mooie socialmedia-buitenkant niet belangrijk is. Wij geloven dat er een Bron van onvoorwaardelijke liefde is. Als persoon ben je altijd de moeite waard!”