Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Visie luisteren of voelen

‘Zeven mensen lezen ’m in braille’

Elke week zijn er bijna zeventig Visie-abonnees die het magazine luisteren of – via braille – voelen. Deze mensen zijn blind, slechtziend of anderszins niet in staat Visie op de gangbare manier te lezen. Een reportage vanuit de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB). “Vorig jaar las een inlezer stug door terwijl het brandalarm afging.”

Deel:

Naast het CBB-gebouw in Ermelo staan tientallen parkeerplaatsen met het bordje ‘Inlezer’, bestemd voor de ruim tweehonderd vrijwilligers die dit werk trouw en met plezier doen. Vandaag leidt communicatiemedewerker Jeroen de Wind ons rond. Dat doet hij graag, want de CBB is nog niet zo bekend bij mensen die haar het hardst nodig hebben. Dat zijn niet alleen blinden of slechtzienden, legt Jeroen uit, maar ook dyslectici, reuma- en parkinsonpatiënten die geen lectuur meer kunnen vasthouden, mensen met niet-aangeboren hersenletsel of verstandelijk beperkten. 

De inleestijd van de laatste editie was bijna twee uur

 “Ik wil graag dat iedereen christelijke lectuur kan lezen, ook als dat op de standaardmanier niet gaat. Daarom werk ik hier. De CBB is ruim honderd jaar geleden begonnen als bibliotheek. Begin deze eeuw zijn we vooral leverancier en verkoper geworden. Onze collectie komt deels in de seculiere Bibliotheekservice Passend Lezen, maar we hebben ook een eigen collectie met onder andere bijbels, dagboeken, bijna alle liedboeken, een stuk of honderd christelijke kranten en tijdschriften, dogmatiek en gedichtenbundels. Het werkt eigenlijk als een kiosk; we houden in de gaten waar vraag naar is, en zorgen dat dit in onze collectie komt.” 

Inleestijd

De CBB maakt voor de collectie van Passend Lezen voor 67 abonnees een aangepaste Visie; zeven mensen lezen in braille, zes in grootletter, 23 luisteren naar een ingesproken cd en 31 abonnees streamen de ingesproken Visie via bijvoorbeeld de Webbox, een apparaatje dat op het internet is aangesloten. De CBB maakt overigens ook BEAM Magazine en Eva in deze passende leesvormen, maar vandaag zoeken we uit wat er met Visie gebeurt voordat het bij de CBB-klanten terechtkomt. 

200227GH-cbb003_LOW_RES

Het begint allemaal bij Teunie, zegt Jeroen. Reden te meer om haar kantoor binnen te stappen. Teunie is van de productieadministratie en maakt alle opdrachtbonnen met de benodigde postadressen. Ook maakt ze de planning voor de opnamestudio’s waar Visie wordt ingelezen. “Een editie wordt meestal door een man en een vrouw ingelezen. De lengte van de artikelen wisselt, maar de inleestijd van de laatste editie was bijna twee uur. De gidsgegevens slaan ze over. Dat wordt onoverzichtelijk, je zou daar moeilijk in kunnen zoeken en het duurt te lang om in te lezen; voordat we dan klaar zijn, is het programma al uitgezonden.” 

Geen gidsgegevens

Teunie bladert door de nieuwste Visie die op haar bureau ligt. “Een Visie-medewerker stuurt alle artikelen per mail. Meestal op dinsdag, als Word-document, dat is het eenvoudigste om in braille om te zetten. We proberen te zorgen dat onze producties voor het weekend bij de mensen op de mat liggen. Wat we met de foto’s doen? Niks. Dat heeft weinig zin, hè? Een infographic zou nog kunnen, als het niet te veel tijd kost. We beschrijven ook niet wie er op de foto staat, want dat beschrijft het artikel al.” Bladerend: “Zo’n haiku nemen we wel over, en de auteur ook, maar de foto laten we links liggen.” 

Jeroen buigt zich over de Visie. “Die streamers nemen we ook niet over. Voor zienden is zo’n zinnetje dat eruit springt belangrijk, het nodigt uit om te gaan lezen, maar voor blinden of slechtzienden maakt dat niet uit.” We maken aanstalten om door te lopen. Teunie: “Jullie gaan weer verder? Succes, het is nog een hele rit, hoor!” 

Brandalarm

Jeroen wijst op het tapijt. “Hier begint de afdeling audio. Het tapijt dempt het geluid een beetje.” We lopen een van de tien hagelnieuwe opnamestudio’s binnen, waar het dankzij de isolatiewanden doodstil is. Zo stil dat elke studio beschikt over een brandmelder en noodknop. Dat laatste is niet overbodig, zegt Jeroen, want vorig jaar las een inlezer stug door terwijl het brandalarm afging. 

De meeste vrijwilligers houden het jarenlang vol

Naast de microfoon ligt een tablet waarmee de inlezer kan switchen tussen hoofdstukken of paragrafen. De tafel is zacht bekleed, zodat je een pen niet zult horen vallen. “Hier zit je dan in een klein celletje, twee keer drie kwartier. Toch horen we terug dat inlezers zo’n geluidsstille ruimte juist als een oase van rust ervaren. De meeste vrijwilligers houden het jarenlang vol.” 

Goede stem

De CBB heeft dertig mensen in dienst en meer dan tweehonderd vrijwilligers die boeken, kranten en tijdschriften inlezen. Hoe ze die selecteren? Jeroen: “Je moet allereerst van literatuur houden. Net zo belangrijk is een goede stem. Een gemiddeld boek heeft een afluistertijd van acht uur, dus dan moet een voorleesstem niet gaan irriteren. Voordat vrijwilligers mogen beginnen, moeten ze een stemtest doen waarvoor maar een kwart slaagt. Elke dag zijn er vier leesbeurten, van elk ongeveer drie kwartier. Dan smeren de inlezers hun stem met koffie of thee en daarna mogen ze nog eens drie kwartier. Dat is heel intensief, langer dan twee keer drie kwartier inlezen lukt eigenlijk niet. Als een Visie is ingelezen, wordt het gemonteerd en op een Daisy-cd gezet, die je kunt afspelen op een Daisy-speler, een speciaal apparaat met grote knoppen.” 

Braille

Op de productieafdeling werken twee dames aan de brailleversie van Visie. “We monteren de artikelen in een softwareprogramma en maken daar met een druk op de knop een braille- of grootletterbestand van dat naar
de printer hier beneden gaat.” Jeroen brengt ons naar beneden, daar waar the magic happens. Hier worden de braillebanden gemaakt en de groot- letterproducties geprint, met bijbehorend productielawaai. De rollen papier waar braille van gemaakt wordt, wegen 220 kilo en dus wil je zo’n rol, aldus Jeroen, niet op je tenen krijgen. Er wordt A3-formaat van gesneden, waarna er met speciale naalden braillepuntjes in geprikt worden. Alles volledig geautomatiseerd.

200227GH-cbb001_LOW_RES

Eén papieren pagina tekst staat gelijk aan vier braillepagina’s, vertelt een medewerker. Het geheel wordt op A3 dubbelzijdig geprint, met een vouw in het midden en een nietje in de rug. Omslag eromheen, sticker erop en hup, op de post. Het eindproduct krijgt een speciale sticker die ‘Wereldwijd gratis verzenden’ garan- deert, zonder postzegel. Uiteindelijk bestaat één Visie uit drie afzonderlijke braillebanden, wat zelfs in elkaar gevouwen nog een flink pakket is – reden te meer de gidsgegevens links te laten liggen. Jeroen, droogjes: “Dat wil je de postbode niet aandoen.” 

Inlezers gezocht

Dankzij het CBB kunnen mensen met een leesbeperking blijven lezen. Meehelpen? Doe de test op Testjestem.nl 

Geschreven door

Wilfred Hermans

--:--