Waarom een 'alwetende' God ongeloofwaardig is
Theoloog worstelt met de moeilijkste geloofsthema's
Een God die álles weet - dat is toch niet te geloven? Weet Hij dan ook het laatste getal? Wist Hij dat het Kwaad in de wereld zou komen? Op de populaire Amerikaanse nieuwswebsite de Huffington Post staan 21 redenen voor slimme mensen om niet in God te geloven. In een serie blogs houdt theoloog Marinus de Jong deze redenen tegen het licht. In deze aflevering reden #3: 'Een alwetende God is ongeloofwaardig'.
Lees ook: Waarom slimme mensen niet meer kunnen geloven
God is alwetend. O ja? Kent hij pijn en angst, seksuele opwinding? Weet God wat het is om zwanger te zijn? Kent God het laatste getal? Alles weten slaat nergens op. Dat kan niemand.
Het christelijke spreken over een God die alles weet komt uit de Bijbel. Uit één van de meest bekende teksten. Misschien stond het wel op je geboortekaartje. Of op die van je kind. Het is een prachtige tekst.
HEER, u kent mij, u doorgrondt mij,
u weet het als ik zit of sta,
u doorziet van verre mijn gedachten.
Ga ik op weg of rust ik uit, u merkt het op,
met al mijn wegen bent u vertrouwd.
En het gaat de hele psalm zo door.
Een God die niet alles overziet houdt eigenlijk op God te zijn
Dat God je leven overziet kan een geruststellende gedachte zijn. Zeker op momenten dat jij het even helemaal niet meer overziet. Zo ervaar ik dat ook. Een God die niet alles overziet houdt eigenlijk op God te zijn. Dan is God een spiegel van mijn eigen weifelende en onzekere ik. Ik verlang naar een God die groter is dan ik, die overal met me meegaat. Tot in het dodenrijk aan toe. Zo vaak is dit leven een chaos, zie ik geen begin of einde. Een God die niet alles weet is een weinig overtuigende God.
Maar er liggen wel moeilijkheden. Theoretische problemen als of God het laatste getal weet, interesseren me niet zo. Hij weet waarschijnlijk dat het laatste getal niet bestaat. De Eeuwige kan daar mee dealen. Wij niet.
Moeilijker vind ik vragen als: hoe kun je een relatie hebben met een alwetende God? Wat betekent mijn oprechte gebed als God het al mijlenver aan zag komen? En dan die vraag: wist God dat de zondeval zou gebeuren? De geschiedenis inclusief mijn leven lijkt dan een soort zinloos spelletje dat wordt afgedraaid onder Gods alziend oog.
‘Waarom hebt u me gemaakt zoals ik eruitzie?'
Ik deal met deze vraag door aan de ene kant met Paulus te zeggen dat God gelukkig echt God is. En dat veel mij dus ontgaat. “Wie bent u eigenlijk dat u, een mens, iets tegen God zou inbrengen? Vraagt het aardewerk soms aan de pottenbakker: ‘Waarom hebt u me gemaakt zoals ik eruitzie?'” (Romeinen 9: 20)
Aan de andere kant doet het geen recht aan de Bijbel om te zeggen dat de geschiedenis een zinloos spelletje is. Daarvoor neemt God de geschiedenis veel te serieus. Zo serieus dat Hij zich er zelf aan gaf. De hele bijbel is een groot verhaal over levendige relatie tussen God en de geschiedenis, God en concrete levens. Met Jezus Christus, God-mens, als ongekend hoogtepunt. In Hem weet God wat lijden, angst en pijn is. In Hem krijgt psalm 139 nog meer betekenis. “Klom ik op naar de hemel – u tref ik daar aan. Lag ik neer in het dodenrijk - u bent daar” (Psalm 139:8).
Geschreven door
Marinus de Jong
