Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Hoe God een oude man met witte baard werd

Serie: 21 redenen voor slimme mensen om niet in God te geloven

Op de populaire Amerikaanse nieuwswebsite de Huffington Post staat een blog met 21 redenen voor slimme mensen om niet in God te geloven. In een serie blogs houdt theoloog Marinus de Jong deze redenen tegen het licht. In deze aflevering reden #1: 'Een oude man met de witte baard in de hemel is niet erg overtuigend'.

Deel:

Is God niet gewoon de God die wij graag willen dat hij is? Elke cultuur maakt een eigen God. Is God dan niet gewoon een product van onze fantasie. Maakte de mens God “naar zijn evenbeeld“?

Mietjes
Dit argument tegen God is al oud. De filosoof Feuerbach zei zo’n honderd jaar geleden al: God is een projectie van onze angsten en verlangens. Wij zijn bang voor de dood, dus bedenken we een God die ons een hemel geeft. Nietzsche deed daar nog een schepje bovenop: het zijn dus de mietjes die in God geloven. Geloof in God is het ultieme zwaktebod. De echte, sterke mens weet dat hij het zonder God moet doen.

En vandaag de dag liggen de bewijzen op tafel: wij zijn ons brein. Verliefd, gelovig, bang, in extase, het zijn allemaal stofjes in ons hoofd. En er wordt druk gespeurd naar het religie-gen. Pure biologie.

En weet je? Ik ben het er helemaal mee eens. Ik ben vast te verklaren als een brok biologie. En mijn godsbeeld hangt ongetwijfeld samen met mijn angsten en verlangens. En zwak? Ja zeker ben ik zwak. Ik ben geen supermens. Ik heb God nodig.

Rembrandt
En dit is ook niet zo vreemd. Want ik geloof dat God dit alles maakte. De mens met zijn zwakten en angsten, zijn hoofd vol complexe biologie (waar we nog maar een fractie van snappen). Hij maakte verschillende culturen met verschillende beelden van God. Eindeloos veel mensen met allemaal hun eigen ideeën. Voor Michelangelo een gespierde hand, voor Rembrandt een moeder- en een vaderhand. Voor de een de arm om je schouder, voor de ander een stevige betonnen vloer. Vrezen voor zijn toorn, opgaan in zijn liefde, bevrijd door vergeving, zwijgend in een klooster.

Zwakkeling
En God? God is God. In al die beelden, maar toch eindeloos groter. Maak geen beeld van mij, gebiedt hij. En hij komt in een brandende struik, het suizen van de stilte, donder en bliksem om de Sinaï. Geen gouden kalven, geen beeldjes in je huis. God strijkt tegen de haren in. God laat zich niet vangen. Maar toch laat hij zich steeds weer zien. Alleen een glimp van zijn achterkant, of een schittering van zijn voeten. God zien is sterven. Maar de bijbel is één groot verhaal over de toenadering van God. Dat hij een tipje van de sluier oplicht. Met als climax de zwakkeling aan het kruis als ultiem beeld van God. Een mens van vlees en bloed nota bene. Hoe beeldend kan het zijn.

Die oude man met die witte baard doet God geen recht. Net als al onze beelden van God. God is groter. Toch zoekt God onze verbeelding. Het is aan ons om die verbeelding steeds weer te scherpen naar die ene aan dat kruis.

Beeld: ANP

Geschreven door

Marinus de Jong

--:--