7x vrede en vrijheid volgens Bonhoeffer
gedachten van een verzetsheld
Dietrich Bonhoeffer overleefde de oorlog niet, maar de immateriële erfenis van zowel zijn woorden als zijn daden is bewaard gebleven. Zijn gedachten over vrede en vrijheid zijn ook vandaag de dag nog actueel.
Naast veelbelovend theoloog was Dietrich Bonhoeffer verzetsstrijder. De waarden die hij vanaf de preekstoel en in zijn boeken verkondigde, bracht hij zelf onverzettelijk in de praktijk. Vandaag gedenken we de slachtoffers van de oorlog, onderdrukking en tirannie die ook Bonhoeffer het leven kostte. Maar ook vandaag is vrijheid niet vanzelfsprekend. Omdat Bonhoeffer als geen ander de rol van het christendom in die vrijheid wist te omschrijven, zetten we zeven van zijn uitspraken op een rij. Hoezeer de situatie vandaag de dag ook verschilt van de situatie in Bonhoeffers tijd, deze citaten over vrede en vrijheid blijven onverminderd relevant.
- “Er zijn nu eenmaal zaken waarvoor het loont zich compromisloos in te zetten. En het kom mij voor dat vrede en sociale gerechtigheid – of eigenlijk Christus – zoiets is.”
- “Het christendom staat of valt met zijn revolutionair protest tegen geweld, willekeur en machtswellust en met zijn verdediging van de zwakken.”
- “We moeten niet slechts de gewonden verzorgen die onder de wielen van het onrecht zijn gekomen, we moeten een stok tussen die wielen steken.”
- “Gehoorzaamheid zonder vrijheid is slavernij, vrijheid zonder gehoorzaamheid is willekeur.”
- “Stilte oog in oog met het kwaad, is kwaad. Niet spreken is spreken, niet handelen is handelen”
- “Niet wat je wenst, maar resoluut het goede doen. Niet dromen over mogelijkheden, maar onbevreesd de werkelijkheid aangrijpen. Vrijheid ligt niet in verheven gedachten, maar alleen in de daad. Aarzel niet langer, ga de storm in en handel, gedragen door Gods woord en je geloof, juichend zal de vrijheid je geest ontvangen.”
- “Er is geen weg naar vrede op de weg naar de veiligheid.”
Een terugkerend aspect in Bonhoeffers ideeën over vrede en vrijheid is het handelend optreden. Vrijheid groeit als je dingen doet. In het begin van Hitlers bewind sprak Bonhoeffer zich al uit tegen het beperken van de vrijheid van Joden in Duitsland. Later besluit hij terug te komen uit het veilige, vrije Amerika om te vechten voor de vrijheid in Duitsland. En uiteindelijk beraamt hij zelfs een moordaanslag op Hitler. Oftewel: Bonhoeffers woorden werden daden. Wat kun jij vandaag de dag doen om vrede en vrijheid te bevorderen?
