Kefah Allush: 'Geloven is voor mij net als paardrijden'

Vraag Kefah Allush zichzelf te omschrijven, en hij gaat moeilijk kijken. Want de 42-jarige programmamaker is niet gemakkelijk in een hokje te stoppen, en dat houdt hij graag zo.
"Labels vind ik vervelend. Ik heb mijn leven lang van alles gedaan om eraan te ontsnappen, bijvoorbeeld door accentloos Nederlands te spreken. Mijn uiterlijk klopt niet met de manier waarop ik praat. Dat is leuk, daar raken mensen van in de war. Hetzelfde doe ik met mijn uiterlijk. Zo heb ik jarenlang een oorbel gehad, totdat heel veel mensen een oorbel namen. Toen ging ik er twee dragen."
Toch is er één term die hij graag op zichzelf plakt: leergierig. Die leergierigheid is een rode draad door het leven van Kefah. Gretig grijpt hij kansen om nieuwe dingen te ontdekken, of dat nu gaat om zijn grote hobby paardrijden, skiën, televisiemaken of geloven.
 

Leergierig

De tiener Kefah wilde rijk en beroemd worden. In de tv-wereld moest dat volgens hem wel lukken, dus schreef hij direct na de havo sollicitatiebrieven naar de omroepen. De meeste omroepen zagen weinig in de zelfbewuste 17-jarige, maar bij de VARA en de VPRO kon hij terecht als presentator en redacteur.
In de televisiewereld bleek Kefah als een vis in het water. Van leergierige jongen groeide hij uit tot veelgevraagd televisiemaker. Ondertussen werkt hij er al bijna 25 jaar, met veel plezier, hoewel er van rijkdom en beroemdheid weinig is terechtgekomen.

Worm

Christenen kwam Kefah in die tijd weinig tegen. Dat veranderde toen hij bij een productiebedrijf met een christelijke directeur ging werken. Tijdens een bedrijfsuitje sprak Kefah hem aan: "Luister eens: die vent die over het water loopt, dat geloof jij écht?" Tot Kefahs verbazing antwoordde hij bevestigend, en ze raakten aan de praat over het geloof.
Die avond was het begin van een lange zoektocht. Kefah praatte veel met zijn verse, gelovige vriend, las alles wat los en vast zat, en kwam langzaamaan tot de overtuiging dat er een Schepper moet zijn. "Alles in de schepping heeft een bedoeling. De aarde draait om de zon op deze precieze afstand, zodat we kunnen leven. Een worm heeft zijn plek in de natuur. Alles in het universum zit verdraaid goed in elkaar. Daar kan alleen een Schepper achter zitten."

Bliksemschicht

De volgende stap voor Kefah was uitzoeken wie volgens hem die schepper is. Het christelijke beeld van God als Vader raakte hem. "Ik ben zelf vader van drie kinderen. Daardoor snap ik hoe Hij met ons omgaat. Zoals God altijd Zijn armen openhoudt, maar ons wel vrijlaat, zo moet ik dat ook met mijn kinderen doen. Want als ik ze dwing, is er geen sprake van een liefdevolle relatie."
Al denkend, pratend en lezend kwam Kefah tot de overtuiging dat het christendom wáár is. Maar God liet Zich niet direct zien. "In christelijke verhalen komt er dan altijd een pats-boemervaring. Dus ik verwachtte toen ook dat God me aan zou raken. Ik heb in kleermakerszit op de grond gezeten met mijn armen wijd, in kleine, Italiaanse kerkjes heel stil in een hoekje gewacht, geknield in grote kathedralen, waar de eeuwen op je neerkijken, maar geen bliksemschicht. Het duurde een tijdje voordat ik doorhad dat God mij nu eenmaal als rationeel type gemaakt heeft. Ik zat te wachten op iets wat helemaal niet bij me past. God had me al twintigduizend boodschappen gestuurd in de taal die ik wél spreek: die van mijn verstand."
 

Lekker makkelijk

Christen wórden kostte Kefah moeite, christen zíjn misschien nog wel meer. "Ik zei altijd: 'Lekker makkelijk, dat geloof van jullie. Laat alles maar los, vertrouw op God, je hoeft nergens verantwoordelijkheid voor te nemen. Wat je ook doet, je wordt vergeven.' Maar niets bleek zo moeilijk als loslaten. Ik vind het heel moeilijk om me over te geven, zeker omdat God niet iedere dag fysiek voor mijn neus staat."
Voor een 'selfmade man' is die boodschap niet makkelijk. "Ik vind mezelf maatschappelijk en privé geslaagd, en heb mezelf wijs gemaakt dat ik door míjn werken, door míjn handelen, dit leven heb. Vervolgens kom je God tegen, Die zegt: 'Dat is niet zo. Ten eerste is het maar de vraag of je dat zelf hebt gedaan. Ten tweede zijn de dingen waar je hard voor gewerkt hebt het minst belangrijk.'"

Uitverkoren volk

Hoewel Kefah zichzelf meer als Nederlander dan als Palestijn ziet, geeft zijn Arabische achtergrond de nodige hoofdbrekens. Het Joodse volk als uitverkoren volk, zorgt bij hem voor "veel worstelingen en gedoe". "Mijn opa en oma wonen in een land waar soldaten de dienst uitmaken die niet van mijn type mensen houden. En juist die soldaten horen bij Gods uitverkoren volk. Dat vind ik moeilijk. Ik heb het gevoel dat God van het ene kind meer houdt dan van het andere kind, ook al doet het ene kind onaardiger. Waarom kiest God uitgerekend voor dat volk? Ik probeer mezelf dan maar voor te houden dat het lastige kind misschien meer aandacht nodig heeft. Daar kan ik me als vader alles bij voorstellen."
Zo blijft Kefah worstelen. Met zijn vragen en met zichzelf. "Geloven is voor mij net als paardrijden, wat ik graag doe. Als het paard iets doet wat je niet bevalt, dan heb je de neiging om hard aan de teugels te trekken. Maar hoe harder je trekt, hoe halsstarriger dat paard wordt. Pas als je leert loslaten, levert het een mooie rit op."

Tekst: Pieter-Jan Rodenburg
Beeld: Eljee