Henk Binnendijk: 'Ontspannen leven met God'

Met een dampende mok koffie binnen handbereik, geniet de oud-EO-presentator van de bloeiende tuin naast zijn huis, aan de rand van Rijnsburg. Op de houten tafel voor hem ligt zijn nieuwste boekje, geredigeerd door zijn dochter. “Alice is journaliste en zij kan beter schrijven dan ik,” zegt hij met vaderlijke trots. Henk oogt en spreekt – als altijd – ontspannen. Geheel in lijn met de uitstraling van de opvallende boekomslag: een vrolijk gekleurde voetbal tegen een strakblauwe lucht.

Belangrijk

“Dichtbij God leven, is de kern van mijn bestaan,” licht Henk de titel toe. “Dat heb ik vooral geleerd van de man door wie ik op mijn vijfentwintigste tot geloof kwam: de bijbelleraar Sidney Wilson. Vanuit Gods Woord liet hij zien hoe ongelofelijk belangrijk het is dat we dichtbij de Here leven. Het was voor mij trouwens ook een bittere noodzaak: na mijn bekering wilde ik veel mensen bereiken met het Evangelie en er met hen over spreken, maar ik ontdekte dat al mijn pogingen verschrikkelijk weinig uitwerkten.”
Het duurde niet lang, of moedeloosheid en frustratie sloegen toe. En hard ook: de jonge Henk concludeerde dat hij er niet voor in de wieg was gelegd om het Evangelie door te geven. “Ik dacht: ‘Ik stop ermee; het gaat niet en het werkt zo weinig uit.’ Toen stuitte ik op een tekst uit Johannes 15, waar Jezus Zichzelf de ware Wijnstok noemt: ‘Wie in Mij blijft, draagt veel vrucht.’ In deze gelijkenis benadrukt de Here Jezus dat een rank die niet in de wijnstok blijft, verdort. Ik kán geen vruchten dragen buiten de wijnstok. Dat besef is in deze periode heel sterk tot mij doorgedrongen. Zo heeft God mij de grote waarde laten ontdekken van bidden, bijbellezen en Zijn aangezicht zoeken in de stilte.”

Het is niet zo eenvoudig om Gods leiding in je leven te verstaan

Ivoren toren

Dichtbij God is een intiem venster op de bergen en dalen in het geestelijk leven van Henk Binnendijk. Ondanks de vrolijke voorkant en de positief getoonzette ondertitel (‘De vreugde van het omgaan met Hem’), vallen er ook mineurtonen te beluisteren. Het kopje boven het tweede hoofdstuk laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Omgaan met God is teleurstellend’. Dit is voor de auteur geen constatering vanuit een comfortabele stoel in een ivoren toren, maar iets wat hij zelf in de weerbarstige praktijk van het leven heeft ondervonden. “In het begin denk je dat God er helemaal is voor jou. Hij houdt van je, Hij zorgt voor je, Hij vergeeft je zonden en heeft de hemel voor je klaargemaakt. Maar dat is zo ik-gericht. Daarvan wil God ons afhelpen. Waarschijnlijk kan dat alleen, doordat Hij ons ogenschijnlijk teleurstelt. Dan lijkt het wel alsof God je de indruk geeft dat Hij helemaal niet in je is geïnteresseerd. Dan lijkt Hij de grote Afwezige, juist als je Hem zo nodig hebt, en is je leven met God een mysterie.”

Wat gebeurde er in jouw leven waardoor je in God werd teleurgesteld?
Direct: “Het sterven van mijn vader. Ik werkte met hem in ons expeditie- en verhuisbedrijf. Ik zou het bedrijf binnenkort van hem overnemen. Toen hij tweeënzestig jaar was, riep de Here God mij om in Zijn dienst te komen. Dus moest ik mijn vader en het bedrijf in de steek laten. Korte tijd daarna werd hij ernstig ziek.”

Sterfbed

De zeer emotionele tijd rond het ziek- en sterfbed van zijn vader trok het vloerkleed onder Henks geestelijk leven vandaan. Wat daarbij meespeelde, is dat hij meende ‘een tekst te hebben gekregen’, waarmee God hem duidelijk zou hebben gemaakt dat zijn vader niet zou overlijden. Toch stierf hij.

Hoe kijk je terug op die ontgoochelende ervaring in je geloofsleven?
“Wat ik ervan heb geleerd, is dat het niet zo eenvoudig is om Gods leiding in je leven te verstaan. Dat zegt de Bijbel ook: ‘Tracht te verstaan wat de wil des Heren is.’ Je kunt met bijbelteksten allerlei kanten op. Op een gegeven moment wíl je iets ontzettend graag; je leest in de Bijbel en komt dingen tegen waarvan je zegt: ‘Zie je wel, God gaat dat voor mij doen.’ Daar klamp je je aan vast, en dat is niet verkeerd, maar ik ben daarin ongelofelijk teleurgesteld.”
Zó teleurgesteld, dat hij zich na het overlijden van zijn vader zelfs resoluut afkeerde van God. Maandenlang wilde hij niet meer bidden, bijbellezen en getuigen. “Ik wilde ab-so-luut niet verder met God. Maar in die tijd bewees Hij, onder andere door teksten uit de Bijbel die Hij me te binnen bracht, dat Hij wél verder wilde met mij. Dat is genade.” Na een korte stilte: “Ik zei al dat het in het begin van ons geestelijk leven sterk om onszelf gaat. Dan moet God er zijn voor óns. Maar Hij wil ons leren dat het om Hém gaat. Niet zozeer dat God er moet zijn voor ons, maar dat wij er moeten zijn voor Hem. Hij in het middelpunt. Pas dan is Hij er ook voor ons.”

Doekjes

In zijn boekje windt hij er geen doekjes om: ‘Wie met God omgaat, wordt vroeg of laat in Hem teleurgesteld.’ Bedachtzaam: “Er komen dingen in ons leven, waarvan je zegt: ‘Nu heb ik U altijd trouw gediend, hoe kunt U dit nu toestaan?’ In zo’n situatie is er het gevaar dat je loshaakt. Je wilt een antwoord van God waarom Hij dit toestond. Maar het werd mij duidelijk dat God wilde dat ik met Hem verder ging, zonder dat ik een antwoord kreeg op mijn waarom.”
Soms heb je een teleurstelling nodig in je geestelijk leven, om verder te groeien, concludeert hij. “Achteraf ben ik alleen maar dankbaar dat God het waagde om mij na het overlijden van mijn vader door zo’n moeilijke periode te laten gaan. Ik ben er heel veel rijker uitgekomen.”
Terwijl het carillion van de dorpskerk in de verte begint te spelen, vervolgt hij: “Genade is: honderd procent God. ‘Ik zal genadig zijn die Ik genadig ben.’ Dat doet Hij niet op grond van iets wat Hij in ons vindt, maar op grond van Zijn eigen wezen: genadig zijn.”

Eerlijk

Henk bekent in Dichtbij God dat hij soms in de Bijbel kan lezen zonder dat het hem echt raakt. “Ik heb geprobeerd gewoon eerlijk te zijn,” reageert hij. “Je moet altijd jezelf blijven, en je niet beter of vromer voordoen dan je bent. Ik kan inderdaad uren in de Bijbel lezen zonder dat het me raakt.” Hij veert op: “Maar dan gebeurt het vaak dat er ‘s middags, als ik bijvoorbeeld in mijn tuin bezig ben of langs het strand wandel, allerlei dingen die ik heb gelezen door mijn hoofd gaan. Opeens ontdek ik daar dan iets in wat ik geweldig vind; een nieuw inzicht dat me de hele dag bijblijft. Ik lig er dus niet wakker van. Je moet er ontspannen mee omgaan.”
Ook van het feit dat hij er af en toe zo weinig van ervaart dat God hem liefheeft, raakt hij niet ondersteboven. Zo vertelt hij in zijn boekje dat hij ooit een dienst bezocht waarin iemand vol vuur over God sprak, terwijl het Henk weinig deed. “Ik denkt dat God in Zijn wijsheid weet wanneer Hij ons wat meer nabij moet komen, waardoor we merken dat Hij van ons houdt, en wanneer niet. Misschien denkt Hij: ‘Ik moet Henk niet al teveel van Mijzelf geven, want dan gaat hij er mogelijk mee op de loop.’ Het zijn ook in geestelijk opzicht sterke benen die de weelde kunnen dragen.”

Maar ligt het ook niet aan onszelf, als we het te weinig ervaren?
“Zeer zeker! We leven in een tijd waarin er zoveel op ons afkomt. De moderne media hebben enorm veel invloed op wat we zien en horen. Daarom wordt het heel moeilijk om de zachte stem van de Here God op te vangen. Dus moeten we in ons leven een aantal dingen misschien wat wegdoen. In mijn tuinhuisje, waar ik elke ochtend stille tijd houd, heb ik geen telefoon. En thuis hebben we bewust geen internet en e-mail. Dat schept rust. Ik vind het heerlijk dat ik me dat sinds mijn pensionering kan veroorloven.”

Strand

Branding, meeuwen, duinen, wolken en wind: als het even kan, maakt Henk twee keer per week een lange wandeling over het strand van de Noordzee. Hij doet dat om dichter bij God te komen. “God heeft twee boeken geschreven: de Bijbel en het ‘boek van de natuur’. De natuur is ook een prachtig middel om gemeenschap met de Here God te zoeken. Het strand is voor mij, als het om genieten gaat, echt een hoogstandje. Ik wandel meestal zo’n vijf kwartier. Bij een strandtent neem ik een cappuchino, met een puntje taart. Dan zit ik uit te kijken over de zee. Op zo’n moment voel ik me absoluut een miljardair en het kost nog geen vijf euro! Dat is zo rijk. En onderweg praat ik wat met de Here God. Dan heb ik bijvoorbeeld een vraag, of ik zeg alleen maar: ‘Mag ik heel dichtbij U zijn?’”

Wat zeg je tegen mensen die moeten constateren dat ze ver bij God vandaan leven?
“Maak gebruik van een vaste plaats en een vaste tijd om Zijn aangezicht te zoeken, door de Bijbel te lezen en te bidden. Dat is niet wettisch, maar een vorm van discipline die een enorme vrijheid geeft. Nu ik gepensioneerd ben, heb ik nog steeds een gedisciplineerd leven. Dat helpt me enorm. Het is een hulpmiddel. Het gaat om God en God alleen – de titel van het laatste hoofdstuk. We moeten allemaal leren dat het diepste geheim van het geestelijk leven in God ligt. Hij is het Die met je begint, Die stimuleert en doorzet, Die in je woont en je bemoedigt. God en God alleen. Dat geeft een geweldige ontspanning. En nog iets: God is zo boeiend. Zo liefdevol, zo heilig, zo genadig, zo aantrekkelijk. En Zijn Woord vertelt zoveel over Hem. Ik kan daar niet genoeg van krijgen. Daarom is de titel van het eerste hoofdstuk: ‘Omgaan met God is verrukkelijk.’”