Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Waarom vieren christenen dankdag?

'Als je God dankt, besef je hoe ontzettend veel je hebt gekregen'

Dankdag is een christelijke feestdag die vooral in Nederland wordt gevierd onder protestanten. De volledige naam is: dankdag voor gewas en arbeid. Het valt altijd op de eerste woensdag van november. Vooral gereformeerde en reformatorische kerken hebben dan ’s avonds een kerkdienst om God te bedanken voor alles wat Hij dat jaar heeft gegeven.

Deel:

Hoe is dankdag ontstaan?

Dankdag vormt een koppeltje met biddag. Dat valt aan het begin van het jaar, op de tweede woensdag van maart. Dan vragen christenen aan God om zijn zegen over hun werk. Dankdag is het dankuwel later het jaar voor alles wat God gegeven heeft.

In de Middeleeuwen waren er de zogeheten ‘bededagen’. Bij heftige gebeurtenissen, zoals een overstroming, een misoogst of een oorlog, legde de hele bevolking een dag lang het werk neer om gezamenlijk te bidden. Toen in de zestiende eeuw het protestantisme opkwam en mensen ook steeds regelmatiger werk kregen, veranderden deze onregelmatige bededagen in vaste vieringen: bid- en dankdag.

Dankdag 2022 (en later)

Dankdag valt in de meeste plaatsen in Nederland standaard op de eerste woensdag van november.

  • In 2023: op 1 november.
  • In 2024: op 6 november.
  • In 2025 op 5 november.

Waarom zou je God ergens voor bedanken?

Jij hebt het werk toch gedaan? De koeien hebben het melk toch geproduceerd? De fabrieken hebben de pasta toch bereid? Wat heeft God daarmee te maken?

Het lijkt inderdaad zo dat God niets met dit leven te maken heeft en je Hem dus ook nergens voor hoeft te bedanken. Toch is dat schijn. Het is net zoiets als dat je tv kijkt en zegt: die tv doet toch alles? Daar hoeft toch niets achter te zitten? Waarom zou ik denken aan al die kabels, die producenten, die acteurs, die schrijvers…?

Onder het oppervlak, meteen onder de schijn, kent het leven een diep mysterie. We weten zo ontzettend weinig. Daar is God werkzaam. Hij beweegt in de dingen. Hij geeft het leven. Hij duwt het kwade weg. Hij lokt het goede uit. Overal is Hij bezig. Ook in je werk. In alles wat je doet. En daarvoor dank je God op dankdag.

Lees ook: Tip om je dankbaarheid te oefenen: de zegeningenfles
Lees ook: Tip om je dankbaarheid te oefenen: de zegeningenfles

Hoe kun je dankbaarheid oefenen?

Het is niet gek om van elke dag dankdag te maken. Het blijkt uit onderzoek dat dankbare mensen gelukkiger zijn. Zij leggen namelijk de nadruk op wat er allemaal wél goed gaat in plaats van op wat er misgaat. Dankbare mensen beseffen: er gaat veel meer goed dan fout. Elke keer als je dankbaar bent, oefen je jezelf daarin.

Om deze reden danken christenen vaak voor hun eten, net als de meeste Joden trouwens. Eten is een klein onderdeel van de dag, maar het is belangrijk en je kunt niet zonder. Als je God bedankt, besef je hoe ontzettend veel je hebt gekregen.

Een andere manier om jezelf hierin te trainen is door een dankboek bij te houden. Dat doen ook niet-gelovige mensen wel en het is een vaste tip in bladen als Happinez, Psychologie Magazine en Flow. Het principe is namelijk algemeen. In een dankboek noem je elke dag bijvoorbeeld 5 dingen waar je blij mee bent. Als je dat trouw doet, zul je merken dat het steeds makkelijker wordt en je er steeds vaker ook zomaar bij stilstaat.

Waarom viert Urk dankdag op een ander moment?

Het dorpje Urk was grotendeels afhankelijk van de visserij en daarin gelden andere seizoenen: je kunt eerder beginnen en langer doorgaan. De winterstop is, anders dan bij boeren, veel korter. De volledige naam van deze dag is op Urk dan ook: dankdag voor gewas, arbeid en visserij.

Biddag valt in dit oude vissersdorp Urk al op de tweede woensdag van februari. Dankdag is pas de laatste dag van het jaar, 31 december. De week voor biddag ligt de hele vissersvloot van Urk in de haven en vaart men niet uit.

Wat is een mooie Bijbeltekst over dankbaarheid?

Psalm 104 bezingt hoe God in alle dingen werkt. Jezus zegt ongeveer hetzelfde in Zijn beroemde uitspraken over de vogels en de bloemen die God zelf kleedt en voedt. Hier mag je ook invullen wat voor jou belangrijk is. Misschien wel iets met computers, auto’s of mobieltjes.

Dankbare mensen beseffen: er gaat veel meer goed dan fout

Is er een verband tussen dankdag en Thanksgiving?

Er zijn overeenkomsten tussen dankdag en Thanksgiving (voluit: Thanksgiving Day): op beide feestdagen sta je stil bij hoeveel je hebt gekregen en toon je je dankbaarheid. Waarschijnlijk is de Nederlandse dankdag dan ook een voorloper van het Amerikaanse Thanksgiving. De Pilgrim Fathers – de eerste kolonisten van Amerika die in 1621 de eerste nederzetting stichtten – waren voornamelijk religieuze vluchtelingen uit Nederland. Zij hebben hun herinneringen aan dankdag meegenomen en in een nieuwe situatie vertaald.

Toch zijn er ook grote verschillen. Thanksgiving is een feest voor de hele Amerikaanse bevolking. Het is dan ook de laatste tijd veel minder religieus geworden en wordt vooral thuis gevierd. Dan staat eten centraal: de traditionele kalkoen, die ook in zoveel Amerikaanse films en serieus terugkeert. In Nederland kennen alleen de wat strengere protestanten dankdag en ze gedenken het vooral in een kerkdienst ’s avonds (soms ook ’s ochtends).

Wat zijn geschikte liederen voor dankdag?

In deze uitzending van Nederland Zingt kun je enkele prachtige liederen vinden die geschikt zijn voor een dankdagviering.

Geschreven door

Miriam Duijf

--:--