Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Beiaardier Boudewijn Zwart: Ik weet dat God luistert

'Beiaards passen heel goed bij nieuwe hemel en nieuwe aarde'

Muziek maken zit hem in zijn bloed. Beiaardier Boudewijn Zwart (56) vertelt in de toren van de Oude Kerk in Ede over zijn beroep. De klokken houden hem al van jongs af aan in hun greep.

Deel:

Het kamertje waarin het klavier van de beiaard staat, is behaaglijk warm. Boudewijn steekt meteen van wal over de klokken in deze toren. "In de oorlog hebben de Duitsers de drie luidklokken die hier hingen geroofd, maar twee jaar na de oorlog kwam er een actiecomité dat ervoor zorgde dat er weer luidklokken kwamen. Ze maakten zich ook hard voor een carillon. Dat kwam er veertig jaar later, in 1987."

Volle kracht

Boudewijn is een eigenzinnige beiaardier. Hij bracht dynamiek aan in zijn spel. "Ik speel niet alles hard, zoals onder beiaardiers gebruikelijk was. Niet alles met je vuist, wat volgens hen 'hoorde'. Juist als je een toets met je handen bedient, krijg je prachtige effecten."

Hij gaat achter het klavier zitten en speelt op volle kracht met zijn vuisten. Vervolgens doet hij hetzelfde stuk nog eens, nu ook met zijn handen. "Hoor je het verschil? Het laatste is veel spannender. Inmiddels is deze manier van spelen ingeburgerd. Ik geef het door aan mijn leerlingen."

Boudewijn Zwart
Credits: Jacqueline de Haas.

Ben je als beiaardier tegelijk een evangelist?
“Dat zou ik niet zo zeggen. Wel voel ik bij alles wat ik doe dat ik verantwoording moet afleggen aan God. Ik speel en weet dat God luistert. In Dordrecht stond lange tijd een spreuk bij het beiaardklavier: ‘God wacht om Zijn eigen tonen terug te horen als gaven uit mensenhanden’.
Dat is precies wat een beiaardier doet. Ik maak muziek en geef het terug aan mijn Schepper.”

Eenzaam

"Ik merk wel dat psalmen populair zijn bij het publiek," zegt Boudewijn even later. "Ze roepen herinneringen op aan vroeger. Een tijdje terug speelde ik op de Sint Janstoren in Gouda het lied 'Wat de toekomst brengen moge'. Toen ik een week later in de sigarenwinkel in de buurt kwam, vroeg een vrouw achter de toonbank: 'Wat speelde je pas toch? Mijn oma zong dat altijd. Ik kreeg tranen in mijn ogen toen ik het weer hoorde.'
Soms laat iemand een bloemetje achter beneden bij de toren, om me te bedanken. Een keer had een vrouw een appeltaart voor me gebakken, omdat ze zo graag naar mijn spel luisterde en iets wilde terugdoen. Al lijk je hier eenzaam te zitten, het wordt echt opgemerkt."

Dat beeld van zo’n hulpeloos kind in een put zag ik als vader steeds voor me

Park vol bloemen

Boudewijn vergelijkt het met een park vol mooie bloemen. Er lopen veel mensen rond. Sommigen kijken om zich heen en genieten, anderen maken zelfs foto’s van de kleurenpracht, en weer anderen lopen er gewoon aan voorbij. “Maar reken maar dat ook die laatste groep registreert dat er bloemen staan. Alleen is het voor hen niet meer dan een prettige ervaring. Ik was een keer op een receptie in IJsselstein en een man vroeg me wat ik daar deed. Toen ik vertelde dat ik beiaardier was, zei hij: ‘Ik heb hier een paar jaar gewerkt. Op vrijdagmiddag at ik mijn lunch op een bankje in de stad. Er werd dan zo mooi gespeeld: Bach, Mozart, psalmen!’ Het bleek om mijn spel te gaan. Prachtig dat ik achteraf nog dat applaus kreeg.”

Pas jij je muziekkeuze aan aan de actualiteit?
“Absoluut. Onlangs was ik onderweg naar Dordrecht. Ik had vrolijke muziek meegenomen, maar toen hoorde ik op de radio dat het Spaanse jongetje Julen gevonden was. Dat beeld van zo’n hulpeloos kind in een put zag ik als vader steeds voor me. Vreselijk. Op dat moment besloot ik die dag psalmen en kinderliedjes te spelen, zoals ‘Hoger dan de blauwe luchten’.”

Zouden er op de nieuwe hemel en aarde beiaardiers zijn?
Lachend: "Geen idee. Ik denk wel dat het een en al lofprijzing is. En daar passen beiaards heel goed in."

Beeld: Jacqueline de Haas

Geschreven door

Reinald Molenaar

--:--