Zo wordt Kerst in de gevangenis gevierd
'We eten in de gang, aan een lange tafel, met de bewakers erbij'
Kerst staat voor warmte en gezelligheid: de kaarsen aan, met z’n allen aan tafel en de hele middag dineren. Maar wat als je in de gevangenis zit? Jantine Rijkaart (30) is vrijwilliger bij Gevangenenzorg en viert vandaag Kerst met gedetineerden in de gevangenis van Krimpen aan den IJssel.
Vorig jaar november begon Jantine als vrijwilliger bij De Compagnie, een aparte afdeling binnen de gevangenis van Krimpen aan den IJssel met dertig eigen cellen, een eigen werkzaal, keuken en recreatieruimte. De gevangenen hebben er meer vrijheid en mogen vaker uit hun cel. Na hun verblijf op deze aparte vleugel worden de gevangenen begeleid naar een betaalde baan. Daarom moeten ze solliciteren om er te mogen wonen.
Ze heeft inmiddels een band opgebouwd met de gevangenen op deze afdeling. En net als vorig jaar brengt ze Eerste Kerstdag door bij De Compagnie. “Om half 11 verzamel ik met de andere vrijwilligers bij de poort,” vertelt Jantine. “Dan is er een viering van ongeveer een uur, en als die is afgelopen, gaan we met elkaar eten. Samen met de gevangenen bereiden we de maaltijd voor: de een snijdt de groenten, de ander maakt het toetje en weer een ander sjouwt de stoelen en tafels naar de gang. We eten namelijk aan een lange tafel in een van de gangen. Dat moet wel, want de bewakers eten ook mee, dus we zijn met zo'n dertig mensen."
De families van de gevangenen mogen niet komen. Wel mogen ze hen Skypen of bellen, zo'n twintig minuten per dag. Toch blijft een feest als Kerst lastig voor hen, vertelt Jantine. “Ik ben buddy van een van de gedetineerden, met hem heb ik intensiever contact. Ik vroeg pas aan hem of hij veel aan thuis moet denken, nu Kerst nadert. Hij vertelde me dat hij het heel moeilijk vindt. Hij weet hoe gezellig het is thuis, en wat de tradities zijn. Gelukkig weet hij ook dat het zijn laatste Kerst binnen is – volgend jaar is hij weer vrij. Voor nu moet hij de knop omzetten.”
Lezen
Evengoed is de sfeer aan tafel erg gezellig. “We beginnen de maaltijd altijd met stilte, zodat wie wil kan bidden. Daarna leest een van de gedetineerden het kerstverhaal. Dat vond ik heel mooi. De een heeft er meer mee dan de ander, maar op zo’n moment ben je toch een groep, ondanks alle verschillende mensen en achtergronden.”
De bijeenkomst duurt tot half vijf, waarna de gevangenen terug moeten naar hun eigen vleugel. Is zo’n afscheid niet vreemd? En wat zeg je dan tegen elkaar? Jantine: “Ik wens hen gewoon fijne dagen. Mijn ervaring is dat je veel kunt zeggen tegen gedetineerden. We weten inmiddels wat we aan elkaar hebben. En op zo’n moment ervaar ik ook veel dankbaarheid, vooral als de gedetineerden aangeven dat ze zo blij zijn dat je er was.”
Dankbaar
Kerst vieren in de gevangenis voelt voor Jantine totaal niet als 'opoffering'. “Ik ervaar juist dat ik daar echt als christen kan zijn en iets positiefs kan brengen. Kerst vieren in de gevangenis klinkt misschien best luxe, maar de gevangenen zitten gewoon hun straf uit. Het is echt zo anders als je niet bij je familie kunt zijn. De cultuur in de gevangenis blijft hard, en daarom hebben mensen behoefte aan sociaal contact. Dat draagt ook bij aan hun herstel en een goed bestaan als ze weer vrij zijn. Want dat is nu een groot probleem: veel gedetineerden die vrijkomen, hebben geen werk, geen woning en maken moeilijk contact met anderen. Dan vallen ze snel weer terug. Ik vind het mooi om gevangenen hier al in de gevangenis mee te helpen, zodat ze daarna hun leven weer kunnen opbouwen.”
RTV Rijnmond bezocht De Compagnie al eens. Bekijk hier een video:
