Vier misvattingen over het Oude Testament

Misverstand 1: ‘Het Nieuwe Testament is veel belangrijker dan het Oude’

“Dit is een misvatting die veel christenen hebben,” reageert dr. Lalleman. “Wij lezen allemaal het liefst uit het Nieuwe Testament. Dat voelt warmer en vertrouwder aan. We kennen het Nieuwe Testament ook veel beter dan het Oude. Maar als je denkt dat het Nieuwe Testament veel belangrijker is dan het Oude, heb je het echt mis.”

Dat maakt het Nieuwe Testament op heel veel bladzijden duidelijk, vervolgt hij. “Daarin zeggen de Here Jezus zelf en de apostelen constant hoe belangrijk ‘de Schriften’ zijn. Daarmee bedoelen ze uiteraard ons Oude Testament, de Hebreeuwse Bijbel. Bij alles wat ze doen en bij wat er plaatsvindt, wijzen ze terug naar de Schriften. Ons Oude Testament hoort er dus helemaal bij, en is net zo belangrijk als het Nieuwe Testament. Je kunt het Nieuwe Testament ook alleen maar begrijpen als je het Oude goed leest.”
Onze predikanten en voorgangers geven ons op dit punt het slechte voorbeeld, waarschuwt hij. “Preken en Bijbelstudies gaan veel vaker over het Nieuwe Testament dan over dat ‘moeilijke en saaie’ Oude Testament. Zowel in Engeland, waar ik woon en werk, als in Nederland kiezen dominees veel vaker teksten uit het Nieuwe Testament en doen ze te weinig met het Oude Testament. Jammer, en niet terecht.”
Zijn advies? “We moeten het Oude Testament méér gaan lezen en bepreken, en meer ons best doen om het beter te begrijpen. Mijn boekje is een poging daartoe. Ik heb het geschreven om de Hebreeuwse Bijbel meer onder de aandacht te brengen. Dat is heel hard nodig. Al ben ik nieuwtestamenticus, ik voelde me gedrongen over dit thema te schrijven."

Misverstand 2: ‘Als christenen moeten we plannen steunen voor de (her)bouw van de joodse tempel’

“In sommige kringen in de Verenigde Staten en in Nederland, leeft sterk de verwachting dat de tempel in Jeruzalem herbouwd zal worden, en dat er dus een derde tempel zal komen,” zegt dr. Lalleman. “Maar dat niet alleen: men beweert dat dit een goede zaak is, waaraan christenen steun moeten geven. Met dit laatste ben ik het volstrekt oneens.”
 

Na Jezus’ offer aan het kruis is er geen tempel meer nodig

Hij is zich er uiteraard van bewust dat er allerlei oudtestamentische profetieën zijn (onder meer het beroemde tempelvisioen in Ezechiël 40-46) die van een derde tempel lijken te spreken. “Ik sluit dan ook niet uit dat er op een dag opnieuw een joodse tempel zal verrijzen. Maar mijn punt is: als christenen moeten we daar niet al te enthousiast over doen. Na Jezus’ offer aan het kruis is er geen tempel meer nodig. Dat leert het Nieuwe Testament: Jezus is nu zelf de Tempel voor ons, ons lichaam is een tempel van de Heilige Geest, en als gelovigen samen vormen we ook een tempel. We kunnen en mogen niet teruggaan naar de situatie van vóór de komst van Jezus. Omdat Jezus’ het volmaakte offer gebracht heeft, is er geen tempel meer nodig. Het zou verkeerd zijn als wij zouden proberen joden te helpen om – als het ware om Jezus heen – weer een tempel te krijgen. Wie als christen pogingen om de tempel en daarmee de oudtestamentische offerdienst te herstellen steunt, financieel of op wat voor manier ook, verloochent Jezus. Zo scherp durf ik het wel te stellen. Dat is namelijk een regelrechte ontkenning van Gods nieuwtestamentische openbaring in Jezus, in de Geest en in de gelovigen."

Misverstand 3: ‘Christenen moeten de sabbat houden, niet de zondag’

Dr. Lalleman geeft onmiddellijk toe dat het Nieuwe Testament nergens opdracht geeft om de zondag apart te zetten als christelijke feestdag. “Maar we zien wel dat gelovigen als vanzelf op de zondag – ‘de dag des Heren’ – samenkomen.” Hij wijst op teksten als Handelingen 20:7-12, 1 Korintiërs 16:1-3 en Openbaring 1:10. “Deze gewoonte begon volgens Johannes 20:19-26 al meteen na de opstanding van Jezus, die plaatsvond op zondag, de eerste dag van de week. Dus met Jezus’ komst naar deze aarde zijn er wel degelijk bepaalde dingen uit het Oude Testament veranderd.”

Wie beweert dat christenen de sabbat moeten houden, heeft het mis

Als christenen zijn we bovendien niet meer gebonden aan de sabbatswetten die onder het Oude Testament voor Israël golden, vervolgt hij. “In mijn boek werk ik dat wat verder uit, maar wie beweert dat christenen de sabbat moeten houden, heeft het mis. Jezus benadrukte al dat de sabbat, de rustdag, er is voor de mens, en niet de mens voor de sabbat. We hoeven er dus niet zo krampachtig mee om te gaan als veel joden deden en nog doen.”
Voor de goede orde: hij wil absoluut niet beweren dat zevendedagsadventisten en anderen die er oprecht van overtuigd zijn dat zij wél de sabbat moeten houden, geen ‘goede christenen’ zijn. “Ik denk alleen dat dit een misvatting is. De meerderheid van de christenen, vanaf het Nieuwe Testament en de vroege kerk, heeft daar altijd anders over gedacht. En op heel goede gronden."

Misverstand 4: ‘Het welvaartsevangelie kan zich terecht beroepen op het Oude Testament’

“Het welvaartsevangelie kan zich niet beroepen op het Oude, en ook niet op het Nieuwe Testament,” reageert dr. Lalleman. “Dat is een grote en gevaarlijke misvatting. Men beweert dat zaken als gezondheid en materiële rijkdom als Goddelijke zegen voor gehoorzaamheid, die in het Oude Testament aan Israël werden beloofd, nu zomaar door christenen geclaimd kunnen worden. Maar zo werkt het niet.”
Waarom niet? “We kunnen niet teruggaan in de tijd,” antwoordt hij. “De oudtestamentische teksten over welvaart behoren bij de groep teksten die na Christus niet meer ongewijzigd van kracht zijn. Bovendien rukt men teksten vaak uit het verband waarin ze staan. In het Nieuwe Testament zien we duidelijk hoe de belofte van heil veel meer wordt verlegd naar de toekomst, naar de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Dan gaat het vooral om geestelijke beloften. En lees bijvoorbeeld de brieven van Paulus, of het boek Openbaring: daarin wordt duidelijk gezegd dat je het als volgeling van Jezus bepaald niet makkelijk zult hebben op aarde. De wereld zal ons haten, beloofde Jezus zelfs. Hem volgen betekent kruisdragen, rekening houden met spot en vervolging. Dat is een heel ander verhaal dan de misleidende belofte dat je als christen altijd gezondheid, financiële voorspoed en wat niet al mag claimen bij God."

In Noord-Korea of India zie je al direct dat deze welvaarts-vlieger niet opgaat

De nieuwtestamenticus heeft nog een ander argument. “De ervaring leert dat ook christenen kanker kunnen krijgen, of dat hen andere ernstige dingen kunnen overkomen. Er zijn zelfs beroemde charismatische leiders – die deze leer aanhingen – aan ernstige ziektes zijn overleden. Dus ook in de realiteit kun je zien dat het hele verhaal gewoon niet klopt. En dat heeft te maken met een verkeerd gebruik en een verkeerde uitleg van het Oude Testament. Het welvaartsevangelie – the prosperity gospel – is in Noord-Amerika ontstaan, maar ook in Afrika vindt deze boodschap tegenwoordig gretig aftrek. Ik kom hier in Engeland veel met Afrikaanse christenen in aanraking, en zij hebben er vaak wel een tik van meegekregen. Als je aan de welvarende kant van de wereld zit kun je dit geloof inderdaad aanhangen, maar in Noord-Korea of India zie je al direct dat deze welvaarts-vlieger niet opgaat."Dr. Lalleman noemt deze populaire leer ronduit gevaarlijk. “Als je bijvoorbeeld leest over Nigeriaanse welvaartspredikers met drie privévliegtuigen, dan voel je meteen wel aan: dit deugt niet, dit staat haaks op wat Jezus en de apostelen leerden. Paulus moest met een pijnlijke ‘doorn in zijn vlees’ rondlopen. En Johannes roept de christenen in Openbaring op: ‘Volhouden mensen, het wordt er voor christenen niet makkelijker op.’”

Deze week verscheen dr. Pieter J. Lallemans boek Van blijvend belang – Het Oude Testament (Ark Media). Hierin laat hij zien wat de blijvende waarde is van het Eerste Testament.

Tekst: Gert-Jan Schaap