BLOG | Hoe voel ik me zinvoller?

Ik begin wel vaker met een relativering van mijn eigen adviezen, maar nu is dat speciaal belangrijk.

Ik ken je niet en weet niet hoe diep deze gevoelens gaan. Somberheid en zinloosheid kan richting depressie gaan. In dat geval is er sprake van een ziekte en hebben alledaagse tips niet zo veel zin. Dan is het belangrijker om therapie te zoeken. Je kunt bijvoorbeeld deze test doen voor een eerste indicatie of je depressief bent.

Het onderstaande gaat over mildere vormen van zinloosheidsgevoelens.

Als je er niet bij hoort
Het gevoel zinvol of zinloos te zijn is vooral een sociale ervaring. Mensen zijn gemaakt voor groepen, en daarom raken we gestresst als we buiten de groep vallen. Dan voelen we ons, anders gezegd, zinloos. Als we in een groep leven, we daar een eigen plek hebben en bijdragen aan de groep, dan voelen we ons op ons gemak en zinvol.

Dit lijkt misschien een versimpeling, maar er zijn veel voorbeelden te geven waarin dit blijkt te kloppen, hoewel je misschien wat dieper moet graven. Waarom voelt iemand die zijn baan verliest zich zo zinloos? Waarom is een breuk in een vriendschap zo verschrikkelijk? Waarom zijn beoordelingsgesprekken of publieke optredens zo stressvol? We zijn allemaal wezens die bevestiging zoeken en een zinvolle bijdrage willen leveren.

Mijn belangrijkste advies is dus: wordt onderdeel van groepen of bewegingen.

Voor het gevoel doet het er dan niet eens zoveel toe welke groepen of bewegingen precies. Het kan werk zijn, een vereniging, kerk, sportclub, of voor mijn part de Smurfenpoppetjesverzamelaarsvereniging. Als je er een rol kan spelen, ga je je betekenisvoller voelen. Je voelt je zinloos als je ‘buitenspel’ staat, dus zorg dat je ‘binnenspel’ komt te staan. Hoeveel tijd en moeite dat in de praktijk dan ook kan kosten.

Bevraag jezelf daar ook eens op: zijn er groepen waar ik eigenlijk bij wil horen? Functioneer ik in groepen, maar hoor ik daar eigenlijk niet bij? Daar ligt meestal de oorzaak van somberheid bij mensen.

Of is de kwestie dat je wel degelijk een rol vervult in diverse groepen, maar dat dit niet gezien wordt? Dan kun je actief mensen gaan vragen wat ze van jou vinden. En misschien kan dat ook een gewoonte worden: dat je elkaar regelmatig een schouderklopje geeft en complimenteert over wat je doet en wie je bent.

Of geloven helpt
Tot nog toe heb ik het nog helemaal niet over geloof gehad, en dat kan misschien bevreemden, omdat ik dit toch schrijf voor een christelijke site. Ik doe dat bewust omdat christenen niet het monopolie hebben op ervaringen van zinvolheid. We zijn als mensen zo gebouwd dat we in heel veel situaties dat gevoel kunnen hebben en dat is maar goed ook. God laat het regenen en de zon schijnen over alle mensen, zegt Jezus.

Toch maakt je levensvisie wel degelijk uit voor hoe zinvol je je voelt. Je kunt je een atheïst voorstellen die beweert dat alles uit het niets voortkomt en in het niets verdwijnt, maar die toch – zelfs in het beweren hiervan – zich heel nuttig voelt. Toch merk ik in gesprekken met deze mensen, dat er dan vaak iets blijft knagen. Wij mensen vinden het nu eenmaal belangrijk dat ons gevoel en onze levensvisie enigszins bij elkaar passen. Het hoeft niet overal exact te kloppen, maar een beetje, dat is toch wel handig! Anders is er toch ergens die twijfel in ons: ik voel dit nu wel zo, maar is het wel écht zo...? Ik beweer nu wel dat ik het leven zin kan géven, maar het ís niet zinnig, dus hoe kom ik daar eigenlijk bij?

Daarin helpt het om te geloven. Als het geloof in je landt en meer dan theorie is geworden, kan het besef van zin langzamerhand deel van je worden. Je weet dat er een God die alles begonnen is, alles draagt en alles in zich zal opnemen. Binnen zijn grote verhaal heb je een plek, hoe dan ook. Dan wordt het iets minder erg om bijvoorbeeld je baan te verliezen. Natuurlijk, dat blijft pijn doen, maar je kunt er iets tegenover zetten en dat maakt de pijn wat milder.

Auteur: Reinier Sonneveld