Lezersvraag: Hoe keer je de andere wang toe?

Antwoord van Reinier Sonneveld:

Laten we de tekst (Matteüs 5:39-41) precies lezen. Daaruit blijkt dat de ‘truc’ is, niet in te gaan op intimidaties, maar die zo te ontregelen, dat de dader uit zichzelf besluit ermee te stoppen. Vrij stoer dus.

Rechter/linkerwang
“Als iemand je op de rechterwang slaat, verdedig je dan niet, maar keer je andere wang toe.”

Dit betekent niet dat je passief je alles moet laten aandoen. De clou zit in dat rechterwang. De meeste mensen zijn rechts en bovendien was het taboe iemand te slaan met links (dat is de billen-afveeghand). Iemand op diens rechterwang slaan, gaat met de achterkant van de rechterhand. Het is dus geen volle mep, maar een neerbuigend tikje, alsof je een slaaf of een kind bent.

Als het slachtoffer vervolgens de linkerwang toekeert, kijkt hij de dader eerst aan en vraagt vervolgens in lichaamstaal om de volle laag. Het signaal dat hij dan afgeeft, is dat hij een gelijke is en onmogelijk te vernederen. De dader kan inderdaad nu een echt pak rammel geven, maar zal waarschijnlijk zelf besluiten dat niet te doen.

In je onderbroek!
“Als iemand in een rechtszaak je onderkleed eist, geef diegene dan meteen ook je mantel.”

Als iemand straatarm was, kon de tollenaar of schuldeiser zelfs kleding als vergoeding vragen, het laatste eigendom. Mozes’ wet schreef echter voor, dat die kleding voor de avond weer moesten worden teruggegeven, als bescherming voor de armen. Dus werd alleen het ondergoed geëist, zodat je kon ontsnappen aan Mozes’ wet en toch nog iets kreeg.

De eiser weet nu echter iets heel persoonlijks van de aangeklaagde: hij draagt er niets onder! Daarmee heeft hij veel macht gekregen. Jezus adviseert nu meteen je zichtbare kleding erbij te geven. Omdat mensen toen meestal twee lagen droegen, sta je dan dus naakt in de rechtszaal. De eiser zal nu waarschijnlijk uit eigen beweging roepen, zeker gezien alle taboes in de cultuur: “Stop! Dat hoeft niet! Laat dat ondergoed ook maar!”

De soldaat terugpakken
“Als iemand van je eist een mijl met hem op te lopen, ga dan twee mijl.”

Het gaat, zo blijkt uit de termen, om een volgeladen Romeinse soldaat, die een Jood vraagt zijn bagage voor hem te dragen. Net als de vorige voorbeelden is dat vernederend. De soldaat wrijft het erin dat hij de machtige is, de bezetter. De Jood heeft aan zijn vrienden vervolgens veel uit te leggen, moet slavenwerk doen en kan het alleen voorkomen door geweld te gebruiken.

De Romeinse wet schreef echter voor dat dit hooguit één enkele mijl mocht. Jezus adviseert echter door te lopen. Het is nu mogelijk contact te maken en elkaar als mens te zien, niet meer als vijand. Intussen zal de soldaat echter ook nerveus worden: als de commandant dit maar niet ziet, want eigenlijk was dit verboden! De rollen draaien om: hij zal vragen of hij als-je-blieft zijn bagage terug mag…

Heb je ook een vraag over God of de Bijbel? Stuur een berichtje naar de redactie van EO Geloven en we leggen 'em voor aan Reinier Sonneveld.