Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Christelijke sekte: van warm bad naar koude douche

"Mensen hebben niet door waar ze in stappen"

Een paar jaar terug deed een uitzending over de Amerikaanse sekte Miracle of Love in Nederland veel stof opwaaien. Diverse Kamerleden drongen erop aan om sekten opnieuw in kaart te brengen, omdat er veel misstanden zouden zijn. Dit jaar is dat onderzoek uitgevoerd en gepubliceerd. Hoe zit het met de christelijke sekten?

Deel:

Het onderzoek heet Het warme bad en de koude douche (2013) en is uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Er is gebleken dat de helft van de sekten een religieuze, christelijke grondslag heeft. Wat zijn de kenmerken van zo’n christelijke sekte? Welke misstanden bestaan er binnen de christelijke sekte en wat wordt er aan gedaan?
 
Wat zijn de kenmerken van een christelijke sekte?
- Een christelijke sekte komt vaak voort uit een afscheiding van een aantal leden van een christelijke geloofsgemeente die een eigen gemeente op wil richten. Deze geloofsgemeenschap trekt zelf een voorganger aan die hen moet gaan leiden.
- Een sekte is gebaseerd op een eigen, herkenbare religieuze ideologie van een recente datum (vanaf WO II). Bij christelijke sekten is de grondslag van de boodschap of denkbeelden - uiteraard - gerelateerd aan het christendom.
- Een sekte kan drie tot duizenden leden hebben en de achtergronden van de leden zijn divers.
- Binnen een christelijke sekte is er, zoals bij elke sekte, sprake van charismatisch leiderschap. De leider is in driekwart van de gevallen mannelijk, is verbaal sterk en heeft een bepaalde aantrekkingskracht. Hij heeft een persoonlijke binding met zijn volgelingen en vaak ook met God. “Hij weet je te raken, hij legt zaken bloot en het klopt,” zegt een ex-sektelid in een interview. “Hij heeft mensenkennis en dan ontstaat er een soort erkenning.”
- Mensen sluiten zich om diverse redenen aan bij een sekte. Zo kunnen ze op zoek zijn naar zingeving, geestelijke groei of antwoorden op religieuze vraagstukken, maar ook naar de geborgenheid en veiligheid die de sekte biedt: het zogeheten ‘warme bad’.
- Er kunnen wekelijkse bijeenkomsten plaatsvinden, maar het is ook mogelijk dat volgelingen met hun leider in een commune wonen. De christelijke sekten draaien vaak om de samenkomsten en aanverwante activiteiten.
- De volgeling van de christelijke sekte is relatief lager opgeleid dan een lid van een sekte in het algemeen.
- De meeste sekten bestaan uit eerstegeneratievolgelingen; bij christelijke sekten is er ook vaak sprake van tweedegeneratievolgelingen. Een grote groep volgelingen is geboren in een sekte, omdat er weinig geboortebeperking is.
- Beklemming, dwang, oppervlakkigheid, willekeur, isolatie, niet-toegestane relaties en een gebrek aan openheid: allemaal redenen die worden genoemd om de sekte te verlaten.
 
Welke misstanden bestaan er binnen de christelijke sekten?
Binnen veel sekten is sprake van misstanden. Uit het onderzoek blijkt dat er veel misstanden zijn die de strafwet mogelijk zouden overtreden. Een groot deel van de informatie hierover is echter subjectief.
 
Het meest voorkomende misstand is seksueel misbruik, van zowel kinderen als volwassenen. In vrijwel alle sekten was er sprake van psychologische misstanden. Respondenten gaven aan dat sekteleden ‘gehersenspoeld’ en geestelijk gemanipuleerd zijn door de leider. Sommige sekteleden hebben geen privéleven meer, mogen geen eigen mening hebben en raken op den duur geïsoleerd van hun familie. Anderen moeten hun eigen identiteit opgeven.
 
Een voorbeeld van die manipulatie is het ‘wij-zijdenken’. De sekte wordt ‘wij’, de buitenwereld wordt ‘zij’; sekteleden gaan zich verheven voelen over de mensen die niet bij de sekte horen. “Mensen, ook andere christenen, die niet bij onze beweging hoorden, werden gezien als minder of dat ze het toch niet helemaal begrepen in ieder geval,” aldus een ex-sektelid dat zes jaar overtuigd was van de visie op het wij-zijdenken. “Wíj, en wij alleen, begrepen wat God werkelijk bedoelde.”
 
Ook het afstaan van geld en/of goederen is een veelgenoemde misstand. Bij veel sekten is het gebruikelijk om zogenaamde tienden te geven. De meeste sekten waar deze misstand plaatsvindt, zijn christelijk: het geven van tienden is immers een Bijbels voorschrift. Een geïnterviewd ex-lid van een sekte zegt hierover het volgende: “Het was de psychologische druk, omdat steeds herhaald wordt dat God dit van je verwachtte en de leider het kon controleren.”
 
Er is echter geen moment aan te wijzen waarop het ‘warme bad’ overgaat in de ‘koude douche’. Het is een geleidelijk proces. “Wat mensen niet doorhebben, is dat ze niet weten waar ze instappen. (…) Je wordt er als het ware ingezogen en dit gebeurt heel geleidelijk. Er wordt ingespeeld op je zwakheden,” aldus een uitgetreden vrouw.
 
Wat wordt er gedaan aan die misstanden?
Veel voormalige leden en familieleden gaan niet altijd naar de politie als ze misstanden hebben ervaren. Ze denken dat de politie er weinig aan kan doen, ze schamen zich of de misstand is al te lang geleden gebeurd.
 
Ook geestelijke hulp wordt niet altijd gezocht. Uitgetreden leden wantrouwen instanties, voelen zich niet serieus genomen of willen de sekte gewoon vergeten. Er is behoefte aan een centraal informatie- en meldpunt waar men terecht kan als hij vragen heeft over sekten of ervaringen wil delen.

Bron: Het warme bad en de koude douche (2013) 

--:--