Ben Hobrink: 'Ik geloof als een kind: wat God zegt, is waar'

Het schrijven kostte hem destijds veel. "Ik heb meer dan twee jaaruren aan onderzoek voor het boek besteed. Voor mijn vrouw was het heel moeilijk. Ze staat er wel achter, maar staat niet met de handen in de lucht te juichen. Ze zei weleens: 'Kom eens beneden zitten,' of: 'Kom eens naar bed.' Maar ik kon het niet laten."

Tijdens het gesprek springt Hobrink regelmatig op om iets te laten zien: een boek, een printje, zijn nieuwe dvd of de via zijn werkgever Open Doors te verspreiden vertalingen van zijn boek Moderne wetenschap in de Bijbel in het Arabisch, Farsi, Russisch en Engels. Drie van zijn lezingen, met 25 onderwerpen, die bij de baptistengemeente in Drachten zijn gefilmd, verschijnen nu op dvd. Op het schijfje staat ongeveer de helft van zijn boek, dat inmiddels dertien keer herdrukt is. Hobrink schrijft over thema’s als voeding, gezondheid en hygiëne, waarbij hij wil aantonen dat van veel bijbelse geboden en verboden (bijvoorbeeld de Joodse spijswetten) inmiddels wetenschappelijk is aangetoond dat deze goed zijn.

Wat is uw drijfveer om met deze thema’s bezig te zijn?
"Ik denk dat God dit zo heeft bewerkstelligd. Maar dat klinkt wel erg vroom. Ik heb gewoon een sterk verlangen om dingen over de Bijbel te leren en door te geven. Natuurkunde was mijn hobby, maar ik ging biologie studeren omdat ik zo’n enthousiaste biologieleraar had. Na mijn bekering, ik was 21, kreeg ik interesse in de Bijbel. Dat alles komt samen in mijn boek. Ik ben een natuurmens. Ik fiets en wandel veel. Als ik moet preken, ga ik op zaterdag drie uur lang het bos in. Daar bid ik en kom ik tot rust. Ook wandel ik vaak met mijn zonen en schoonzonen, zoals we een paar keer hebben gedaan in Noorwegen. We zetten een kamp op in de wildernis en eten kikkers, slangen en vogels, en geroosterde mieren als hagelslag op de pannenkoeken."

Plagiaat

Hobrink kwam in 2007 in opspraak toen op de weblog van Taede Smedes (Tasmedes. wordpress.com) stond dat hij enkele delen uit een ander boek had overgeschreven zon- der bronvermelding. Het plagiaat werd breed uitgemeten in de media.

Hoe kijkt u terug op deze kwestie?
"Mijn boek is een samenvoegsel van tientallen boeken en vele honderden wetenschappelijke artikelen die ik vooral heb ontdekt in Amerikaanse universiteiten. Ik heb maar heel weinig zelf verzonnen. Waar het misging: ik schreef iets over uit een boek van McMillen; een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb en die ik ook in mijn boek uitdrukkelijk heb genoemd als aanbevolen boek. Twintig jaar geleden had ik enkele bladzijden daaruit letterlijk overgeschreven, gewoon voor eigen gebruik. Ik realiseerde me toen niet dat ik het ooit voor een eigen boek zou gebruiken. Ik was daarin te naïef. Dat is heel stom. De weblog van Taede Smedes probeerde mij op allerlei manieren onderuit te halen. Toch ben ik écht dankbaar dat ze het ontdekt hebben. Want nu kon ik voorkomen dat het plagiaat in de vertalingen van mijn boeken kwam en kon ik het ook in de Nederlandse uitgave rechtzetten. Maar ik heb mijn les geleerd! Ik heb nu ook alle fotorechten uitgezocht. Dat heeft me meer dan tienduizend euro gekost. Die heb ik betaald van de royalty’s van het boek. Van de rest van het geld heb ik mijn kinderen meegenomen op reizen van Open Doors naar moslimlanden, zodat zij het leven van de vervolgde christenen leerden kennen. Ook kon mijn vrouw er een leuke keuken van kopen."

Inlegkunde

Niet alleen was er de kwestie van plagiaat, ook inhoudelijk kan Hobrink rekenen op kritiek. Zo verwijten orthodoxe christelijke wetenschappers hem 'inlegkunde'. Hij zou de Bijbel tot een wetenschappelijk falsifieerbaar boek maken: wanneer we er één wetenschappelijke fout in vinden, is de Bijbel niet meer serieus te nemen. Bovendien, wetenschappelijke inzichten veranderen voortdurend. Maar maakt dat de Bijbel minder geloofwaardig, als de door Hobrink aangetoonde feiten toch niet zouden blijken te kloppen? Kortom, zeggen de critici: Hobrink leest de Bijbel ten onrechte met een eenentwintigste-eeuwse, wetenschappelijke bril.

Wat vindt u van deze kritiek?
"Ik geloof als een kind. Wat God zegt, is waar. Waarom zou God zeggen dat Hij de wereld in zes dagen maakt, als het niet zo is? Als ik de Bijbel niet begrijp, komt dat door mijn suffigheid. Maar hoe meer kennis we krijgen, hoe meer we zullen zien dat de feiten die in de Bijbel genoemd worden, correct zijn. Ik wilde nooit een wetenschappelijk boek schrijven; daar ben ik niet geleerd genoeg voor. Mijn enthousiasme over de Bijbel wilde ik delen met het grote publiek. Ik schreef geen apologetisch boek. Ik verdedig de Bijbel niet, want een leeuw hoef je niet te verdedigen. Bovendien: ik wilde nooit de Bijbel bewijzen vanuit de wetenschap. Juist andersom: ik zie feiten in de Bijbel staan en die blijken in overeenstemming te zijn met de wetenschap."

Maar wat als over dertig jaar bepaalde weten- schappelijke inzichten veranderd zijn en de bijbelse feiten niet blijken te kloppen?
"Ik wilde geen bijbelse feiten verklaren vanuit de wetenschap. Daarom schrijf ik dat de Bijbel geen boek is van wetenschappelijke uitvindingen. Wel schreef ik bijvoorbeeld verwonderd dat volgens scheepsbouwkundigen de ark van Noach het beste bootmodel is dat er bestaat. En als iets in de Bijbel niet blijkt te kloppen met de huidige wetenschap, dan heeft de Bijbel gelijk. Per definitie. Net zoals een atheïst per definitie God buiten zijn wereldbeeld wil houden. Nu zijn er nog wetenschappelijke feiten die niet matchen met de Bijbel, maar over dertig jaar matchen die wel. Veel mensen gaan ervan uit dat de Bijbel is geschreven door mensen in een taal die de mensen uit die tijd snapten. Ze zeggen ook: 'Jezus paste zich aan het kennisniveau aan van de mensen uit Zijn tijd en daarom sprak hij over Adam en Eva, ook al wist Jezus wel dat ze niet echt bestaan hebben.' Ik geloof geen steek van die uitleg. De Bijbel is door God geschreven met behulp van mensen."

Toch zijn er orthodoxe gelovigen, theologen en exacte wetenschappers, die bij het lezen van de Bijbel tot andere conclusies komen dan u. Denk aan hoogleraar Cees Dekker of wetenschapsjournalist René Fransen. Van hen citeert u niets in uw boek. Denkt u nooit: 'Misschien hebben zij wel gelijk, want ze hebben er meer verstand van dan ik?'
"Ik vind Cees Dekker een geweldige kerel. Maar ik geloof dat God niet iets anders in Genesis vertelt dan Hij daadwerkelijk heeft gedaan. Waarom zegt Hij dat de wereld in zes dagen geschapen is, als het niet waar is? Jezus kan in de hof van Getsemane het door Petrus afgehakte oor in een oogwenk herstellen, inclusief alle doorgesneden bloedvaten en zenuwen. Dan kan God toch ook in zes seconden, of in zes dagen, de wereld scheppen? De grote vraag is vooral: heeft God de wereld gemaakt, of was het toeval? Veel theïstische evolutionisten maken een compromis tussen de evolutietheorie en de Bijbel."

In uw boek schrijft u over de voedselwetten uit het Oude Testament. U schrijft dat die ten goede kwamen aan de gezondheid van de mensen. Maar oudtestamentici stellen: het gaat bij die reinheidsregels niet om de volksgezondheid, maar om de heiligheid van God.
"Zeker gaat het daar ook om. Het zijn sociale wetten in een religieus jasje. Zonder de dreiging van straf, zouden de Israëlieten de wetten van God nooit hebben gehoorzaamd. Het sluit elkaar niet uit. Kijk naar de besnijdenis: die was geestelijk bedoeld, maar is ‘toevallig’ ook heel gezond. De Wereldgezondheidsorganisatie zet nu niet voor niets besnijdenis in als middel tegen de verspreiding van aids."

U gaat bijna met pensioen. Wat gaat u daarna doen?
"Ik wil blijven spreken en jonge sprekers coachen. Binnenkort verschijnt mijn handboek voor sprekers. Daarna hoop ik een boek over de geestelijke uittocht uit Egypte te schrijven. Die hele tocht is exact een beeld van ons christenleven. Je ziet hier hetzelfde als bij moderne wetenschap in de Bijbel: het gebeurde én letterlijk én het heeft een geestelijke betekenis. De kern in de Bijbel is dat Jezus Christus voor ons gestorven is. Maar die bijzaken zijn ook belangrijk! De vraag is: durven we de Bijbel als norm voor ons leven te nemen, ook als het tegen de wetenschap ingaat?"

Beeld: Eljee