Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Het is onmogelijk dat christenen demonisch gebonden zijn’

Wat is de bijbelse onderbouwing?

Kan een kind van God (tijdelijk) in de macht van een demon – ‘demonisch gebonden’ – zijn? Op het kerkelijk erf blijken de meningen hierover verdeeld. Opmerkelijk is dat het zogenaamde bevrijdingspastoraat steeds meer terrein wint in ons land, ook in traditionele gemeenten. Maar hoe zit dat met de bijbelse onderbouwing? Via de stelling van deze week peilen we enkele meningen.

Deel:

ONEENS

Wilkin van de Kamp, sinds 1999 fulltime voorganger van de Duits-Nederlandse Euregio Christengemeente in Aalten, heeft jarenlange ervaring in het bevrijdingspastoraat. Met zijn initiatief ‘Geboren om vrij te zijn’ (Bevrijdingspastoraat.nl) timmert hij – onder andere via conferenties, cursussen en publicaties – aan de weg om “de bevrijdingsbediening van Jezus in deze tijd voort te zetten”.
Van de Kamp, die zojuist een nieuw boek over bevrijdingspastoraat heeft geschreven (Bevrijd van banden), gelooft dat christenen weliswaar niet ‘bezeten’ kunnen zijn, maar wél ‘demonisch gebonden’. “Jezus heeft gezegd dat alle mensen van huis uit – voordat ze wedergeboren worden – slaven van de zonde zijn,” verduidelijkt hij. “We konden eigenlijk niet anders dan zondigen. Na de wedergeboorte – nu we met Christus gestorven zijn en de Geest in ons woont – hebben we de keuze. In 1 Johannes 3:8 staat, in de grondtekst althans, dat wie dóórgaat met zondigen, uit de duivel is. Dan lééf je in de zonde. Vervolgens zie je dat de boze dat specifieke deel van jouw leven beïnvloedt. Dat noemen wij demonische gebondenheid. Daarvan kan ook bij wedergeboren mensen sprake zijn, dus als zij leven in zonde.”

Opruimen
Gevraagd naar een bijbels voorbeeld hiervan, wijst hij op Ananias en Saffira (Handelingen 5), die volgens hem weliswaar wedergeboren waren en in Christus geloofden, maar in zonde leefden. “Zij hebben zich door satan laten misleiden, staat er, en de Heilige Geest bedrogen. Het grootste probleem in onze dagen met mensen die in de kerk zitten of toetreden, is dat zij niet begeleid worden in het opruimen van alles wat zondig is in hun leven. Ze leven met geheimen, zoals Ananias en Saffira, en staan niet in de vrijheid die God voor Zijn kinderen heeft bedoeld. Door leugens in je leven toe te laten – en in de kern van elke zonde zit een leugen – ben je verbonden met de vader van de leugen, de duivel, waarschuwt Johannes in zijn eerste brief. In die zin houdt de geschiedenis van Ananias en Saffira alle gelovigen een spiegel voor.”

EENS
Ds. S.M. Alserda, gereformeerd-vrijgemaakt predikant in het Groningse Hoogkerk, tapt in theologisch opzicht uit een tegenovergesteld vat: hij onderschrijft deze stelling volledig. “Want waar vind ik dat in de Bijbel bij wedergeboren gelovigen? Alsof gelovigen nog steeds in de ‘macht’ van de duivel zijn. De Bijbel typeert bekering tot God als ‘bevrijding’: uit de macht van de duisternis overgeplaatst in het Koninkrijk van het licht (Kolossenzen 1:12,13). Dat gelovigen nog steeds niet zonder zonde zijn, is wat anders.”
Van het uitdrijven van demonen lees je volgens Alserda buiten de evangeliën alleen in Handelingen: bij de verkondiging van het Evangelie aan heidenen. “Zo ontstaan overal gemeenten van Christus. Maar geen demonisch gebonden gemeenteleden. Kennelijk geldt de gemeente als bevrijd gebied! Wél kunnen gemeenteleden zich op gevaarlijk terrein begeven (1 Korinte 10:20). Daar wordt dan ook voor gewaarschuwd; zie wat Jezus daarover zegt in Matteüs 12:44. Ook lees ik in de Bijbel nergens dat gelovigen buiten hun schuld ‘occult belast’ kunnen zijn, bijvoorbeeld doordat iemand van het voorgeslacht zich met occulte zaken heeft ingelaten. De Bijbel leert juist – onder andere in Ezechiël 18 – dat niemand gestraft wordt voor de zonden van (voor)ouders.”

ONEENS
Bijbelleraar Kees Goedhart uit Zwolle, voorzitter van Stichting Opwekking en stichter van Zending en Gemeente, kiest uit volle overtuiging voor ‘Oneens’. “De Bijbel maakt duidelijk dat een christen het doelwit is van satanische aanvallen. Zie onder andere Efeze 6:10-12. Het is waar dat de duivel totaal is overwonnen aan het kruis. Op dezelfde wijze werden zonde, ziekte en dood overwonnen. Maar: zondigen we niet meer? Zijn we nooit meer ziek? Gaan we niet meer dood? Waarom zou het dan onmogelijk zijn om demonisch gebonden te zijn? Ik koop een huis. Het huis zit vol met houtworm. Het huis is gekocht en betaald, maar niet vrij. Bovendien kunnen christenen – soms onwetend – hebben deelgenomen aan occulte praktijken (astrologie, magnetisme), of zijn ze belast door machten uit het voorgeslacht, waardoor zij nog demonisch gebonden kunnen zijn. Bevrijdingspastoraat vindt voor 95% plaats bij christenen. Om duidelijke redenen – zie Matteüs 12:43 – heeft dat niet zoveel zin bij ongelovigen.”

ONBESLIST
Prof. dr. Gerrit Glas is als psychiater werkzaam in Dimence (voorheen Zwolse Poort) en is tevens bijzonder hoogleraar Reformatorische Wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. Op de vraag of hij het eens of oneens is met de stelling, moet hij het antwoord schuldig blijven. “Omdat ik niet weet wat ‘demonisch gebonden zijn’ is,” licht hij toe. “Ik bedoel dit niet flauw, maar letterlijk en heel serieus. De voorbeelden die mij ter ore komen, overtuigen me in de regel niet. Ik word er, met andere woorden, niet door overtuigd dat er sprake is van de inwerking van een boosaardig geestelijk wezen, dat van buitenaf iemand binnendringt of op een andere manier het handelen van de betrokkene ‘bindt’, beperkt of verregaand bepaalt. Vaak meen ik genoeg te hebben aan verklaringen waarin er sprake is van een combinatie van lichamelijke en psychische processen. Die psychische processen kunnen overigens wel degelijk ook een morele of religieuze betekenis hebben. Maar dat is wat anders dan veronderstellen dat er een demon in iemand is gevaren, of dat die demon de touwtjes heeft overgenomen.”

Gevaarlijk
Wordt er teveel aan demonen toegeschreven in het bevrijdingspastoraat? “Ik sta over het algemeen kritisch tegenover het bevrijdingspastoraat, wanneer dit meent kwade geestelijke machten concreet te kunnen aanwijzen in het leven van degene die bevrijding nodig heeft,” antwoordt hij. “We mogen concreet spreken over het werk van God, als Vader, Zoon en Geest. Maar ik vind het heel gevaarlijk om bepaalde psychische of lichamelijke verschijnselen toe te schrijven aan de macht van een demon. Want het is onduidelijk hoe we de werkzaamheid van die macht kunnen vaststellen. Bovendien plaatsen we het psychische of lichamelijke probleem dan in een context van schuld en zonde.
Ten slotte ontstaat er heel gemakkelijk een ongezonde verhouding tussen het bevrijdingsteam en degene die bevrijd moet worden: de bevrijders weten hoe het zit en degene die bevrijd moet worden, wordt klem gezet. Als de klachten verdwijnen, heeft de bevrijdingspastor gelijk. Als ze niet verdwijnen, bewijst het hoe machtig de demonen zijn en dus ook dat de bevrijdingspastor gelijk had.”

Tekst: Gert-Jan Schaap

Beeld: Shutterstock

--:--